Akılları kurcalayan soru: Afgan sığınmacılar neden hep genç erkekler?
Son dönemlerde Taliban'ın ilerleyişinin ardından Afganistan'dan geldiği öne sürülen sığınmacılara dair görüntülerdeki artış kamuoyunda Türkiye'deki mülteci sorununu daha fazla konuşulur hale getirdi.
Kamuoyunda Afganistan'dan gelen sığınmacıların neden ağırlıklı olarak genç erkeklerden oluştuğu merak konusu oluyor.
Bu bağlamda birçok soru kafaları kurcalıyor. Afganistan'da iddia edildiği gibi bir Taliban zulmü olsa tıpkı Suriye krizinin ilk günlerinde olduğu gibi kadınlardan, çocuklardan, yaşlılardan oluşan kafilelerin de giriş yapması gerektiği yönündeki görüşler dile getiriliyor.
Birçok kişinin aklını kurcalayan 'Neden en çok gençler göç ediyor?' sorusunu konuyu bilen isimlere sorduk.
Fazıl Ahmet Sönmez / Fotoğraf: Facebook
'Kaçak göç maliyeti 1000 dolardan 2000 bin dolara çıktı'
Afganistan Türkleri Sosyal, Kültürel ve Yardımlaşma Derneği Genel Başkanı Fazıl Ahmet Sönmez, bunun birinci nedeninin ekonomik olduğunu söyledi.
Afganistan ve Türkiye arasında 2 bin kilometrelik mesafe olduğuna dikkati çeken Sönmez, 'Türkiye'ye gelmek çok masraflı oluyor. Pandemi öncesinde 1000-1200 dolara mal olan bir geliş şimdi 2 bin dolara kadar çıktı. O nedenle her aile, kendi içinden bir iki kişiyi seçip gönderiyor. Bunlar da genelde gençler oluyor. Gençler, gelip birkaç yıl çalışıp para biriktiriyorlar sonra imkan olursa ailelerini de yanlarına aldırıyorlar' dedi.
'Savaştan kaçırmak için de gençleri gönderiyorlar'
Sönmez, ailelerin savaştan kaçırmak için de gençleri yurtdışına çıkarmayı tercih etmek zorunda kaldıklarını öne sürdü.
İzzet Sadat / Fotoğraf: Independent Türkçe
'Yaşlılar zor şartlara dayanamıyor'
Afganistan Dernekler Federasyonu Başkanı İzzet Sadat da geçmiş yıllarda ailelerle yolculuk yaparken kaçakçılardan kaynaklı güzergah boyunca kötü muamele olayları olduğunu ifade etti.
Sadat, 'Yaşlılar yollardaki zor şartlara dayanamıyor. O nedenle öleceksek ülkemizde ölelim diyor. Gençler daha gözü kara oluyor. Bir umut yola düşüyorlar' diye konuştu.
Sadat da Sönmez ile aynı iddiayı tekrarlayarak Afganistan'dan Türkiye'ye sığınmacıları getiren kaçakçıların fiyatları yükselttiğini iddia ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
Normalde en fazla 1000 dolara mal olurken şimdi 2000 bin dolara çıktı. 2 bin dolar Afganistan için büyük para. O nedenle parayı biriktiren aileler bir, iki gençlerini gönderiyor. Genç burada 2500 liraya çalışsa 500'ü yiyip 2 bin liraya karşılık gelen 300 doları gönderse bu para Afganistan bir aileyi rahatça geçindiriyor.
Mahmut Kaçan / Fotoğraf: Independent Türkçe
'Afganistan'dan her zamankinden fazla göç yok'
Van Barosu Göç ve İltica Komisyonu Üyesi Avukat Mahmut Kaçan ise öncelikle kamuoyunda iddia edildiğinin tersine Afganistan'dan her yaz yaşanan rutin göçten daha fazla bir sığınmacı girişinin olmadığını, yayılan bazı görüntülerin mülteci düşmanlığını körüklediğini öne sürdü.
Kaçan, Afganistan'da Taliban'dan kaynaklanan bir kaçış ve göç olduğunu gösteren bir delilin şu an için olmadığını iddia ederek, 'ABD'nin eylülde çekilmesiyle bir miktar artış olabilir ama şu an için olağan dışı bir artış gözlemlemiyoruz' ifadelerini kullandı.
Kaçan, Afganistan'dan iddia edildiği ölçüde göç olmadığını öne sürdü / Fotoğraf: AA
Gençlerin gelmesinin bir nedeni de BM'nin 2013'deki kararı
Kaçan, BM Mülteci Yüksek Komiserliği'nin 2013 Mayıs'ında aldığı karar ile Türkiye'ye gelen Afgan sığınmacılarda risk altında olan kişi ve gruplar dışındakilerin üçüncü ülkelere gönderilmesini bıraktığını belirterek şöyle konuştu:
Bundan dolayı Afganistan'dan Türkiye'ye gelen birinin üçüncü ülkeye gitmesi çok zor. Bundan dolayı aileler, Türkiye'ye gelip belirsiz bir yaşam sürmek istemiyor. Gençler ise ekonomik nedenlerden geliyor. Geliş nedenlerini realize etmek için de Taliban'dan kaçtıklarını söylüyor ama birebir konuştuğunda farklı nedenler olduğu görülüyor.
BM'ye göre Türkiye, Afganlar için risksiz ülke
Kaçan, 'BM, 2013 yılında Türkiye'ye gelen Afganları 3'üncü bir ülkeye göndermeyi neden bıraktı?' sorusuna da şu cevabı verdi:
Türkiye'yi Afganlar açısından risk taşımayan bir yer olarak görüyorlar. Çünkü Türkiye'de Afganlar iltica talebi durumunda ve kayıt altına alındıklarında temel haklarından faydalanabiliyorlar. Geri gönderilmeleri veya sınır dışı edilmeleri pek olmuyor.