Depremi 30 Saniye Öncesinden Haber Verecek! İGDAŞ ve Kandilli'den Ortak Çalışma
Kahramanmaraş merkezli iki büyük deprem sonrasında gözler Marmara'daki olası deprem. İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, İstanbul'u bekleyen depremle ilgili hazırlık toplantısı yapmış ve alınmış ve alınacak olan önlemleri açıklamıştı. Aynı toplantıda konuşan İGDAŞ Genel Müdürü Mithat Bülent Özmen de İGDAŞ'ın erken uyarı sistemiyle depreme karşı önlem alabileceğini söyledi. Özmen, mevcut erken uyarı sistemine ek olarak, 'Fiber Optik Tabanlı Deprem Erken Uyarı Sistemi projesi geliştirdiklerini söyledi.
İGDAŞ Genel Müdürü Mithat Bülent Özmen, olası büyük Marmara depremi hazırlıkları çerçevesinde, İGDAŞ'ta son birkaç yıldır Türkiye ve dünyadaki son teknolojiyi hızla yaşama geçirdiklerini ve bunu kararlılıkla geliştirmeye devam edeceklerini belirtti.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Başkanı Sayın Ekrem İmamoğlu tarafından, kamuoyuna açıklanan “İstanbul Deprem Seferberlik Planı” toplantısının konuşmacıları arasında, İGDAŞ Genel Müdürü Dr. Mithat Bülent Özmen de vardı.
Harbiye'deki İstanbul Kongre Merkezi'nde dün gerçekleştirilen toplantıda, İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu'ndan sonra, diğer yetkililerle birlikte bilim insanları ve uzmanların hazır bulunduğu davetlilere konuşan Özmen, şunları söyledi: Olası bir deprem anında doğal gaz hatlarının önemi aşikar. İGDAŞ olarak beklenen Marmara depremi öncesinde güvenlik amacıyla, son birkaç yıldır pek çok çalışma yürütüyoruz. İstanbul'daki tüm doğal gaz altyapısı, İGDAŞ Uzaktan Gözlem-Kontrol ve Veri Toplama Sistemi (SCADA) merkezinden, 7/24 sürekli olarak izlenmektedir. Böylece şebekede oluşabilecek tüm düzensizlikler, anında kontrol altına alınmakta ve deprem dahil, acil müdahale gerektiren durumlarda, doğal gaz akışı uzaktan kesilebilmektedir.
Ayrıca İGDAŞ, bir ‘Deprem Erken Uyarı' sistemine sahiptir. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi'nin Marmara Denizi'nin kıyısında bulunan sensörleri ile TÜBİTAK'la birlikte geliştirdiğimiz 832 adet İGDAŞ ivme ölçeri, entegre bir şekilde çalışıyor. Bu sistemle deprem dalgalarının kıyıya ulaşmasından itibaren, depremin belli bir şiddet eşiğini geçmesi halinde, doğal gaz akışı otomatik olarak 832 ayrı noktadan kesilebilmekte. Böylece deprem sonrası yaşanabilecek doğal gaz kaynaklı yangın benzeri ikincil felaketlerin önüne geçilebilecektir.”
Mevcut erken uyarı sistemine ek olarak, Kandilli Rasathanesi ile birlikte, “Fiber Optik Tabanlı Deprem Erken Uyarı Sistemi Projesi”ni geliştirdiklerini kaydeden Özmen, “Bu projeyle Marmara Denizi tabanında bulunan ve Adalar açıklarından geçen Ambarlı-Pendik arasındaki mevcut fiber optik kabloları, erken uyarı sensörü olarak kullanabileceğiz. Bu çalışma sayesinde olası bir Marmara depreminde, depremin gerçekleştiği yere bağlı olarak, 3 saniye ile 30 saniye arasında bir erken uyarı süresi elde edilebilecek” dedi.
Geliştirilen sistemin yapay zekâ ve akıllı öğrenme sürecinin 2024 sonuna kadar tamamlanmasını öngördüklerini ifade eden Özmen, sözlerini şöyle sürdürdü: “Ayrıca, Marmara'nın batısında yer alan fiber optik kabloların da sisteme dahil edilmesiyle erken uyarı süresinin artması planlanmakta. Diğer yandan dağıtım hatlarında; dünya standartlarına uygun yüksek mukavemetli çelik borular ile hafif, bükülebilir, yer hareketlerine karşı esnek, 6 kata kadar uzayabilen polietilen borular kullanıyoruz. Nitekim geçmiş deprem tecrübeleri bize, polietilen doğalgaz hatlarının neredeyse hiç hasar almadığını gösterdi.”
Genel Müdür Dr. Özmen, bunların yanısıra TÜBİTAK ile birlikte yürüttükleri ve “Robot Göz” adını verdikleri “Boru İçi Denetleme Robotu” projesinin, 2024 yılında tamamlanmasının planlandığını bildirdi.
Dr. Özmen, “Bu sayede İGDAŞ çelik hat şebekesi robotlarla taranabilecek, çelik boruların röntgeni çekilebilecek. Olası deprem öncesi veya sonrasında hangi borularda hasar olduğu, olabileceği ve nerelere müdahale edilmesi gerektiği tespit edilebilecek” diye konuştu.