Yemek parası emekli maaşını yükseltecek

Geçtiğimiz hafta yürürlüğe giren torba kanun, çalışanlara ödenen yemek yardımı uzun vadede emekli aylıklarını da yükseltecek. Yapılan düzenlemeyle çalışanlara kartla ödenen yemek yardımları için uygulanan vergi muafiyeti, 1 Aralık itibarıyla nakit olarak ödenen yemek yardımları için de uygulanacak. Dolayısıyla hali hazırda yemek kartları vasıtasıyla yemek yardımı ödeyen işverenler, 1 Aralık itibarıyla yemek yardımlarını çalışanlara nakit olarak ödeseler de vergi muafiyetinden yararlanabilecekler. NE ANLAMA GELİYOR?

Yemek yardımı için vergi muafiyeti, işverenlerin bu tutarlar için gelir vergisi kesintisi yapmaması anlamına geliyor. Böyle olunca da bu tutarlar çalışanın gelir vergisi matrahına dahil edilmiyor. 2022 yılı için vergi muafiyetinin üst sınırı günlük 55.08 TL. Dolayısıyla günlük 55.08 TL'ye kadar çalışanına yemek kartları vasıtasıyla yemek yardımı ödeyen işverenler bu tutarları işçinin gelir vergi matrahına eklemiyor. 1 Aralık'tan itibaren bu muafiyet yalnızca yemek kartları ile ödenen yemek yardımlarına değil nakit olarak ödenen yemek yardımlarına da uygulanacak. Böylece işverenlerin çalışanlarına yemek yardımını nakit olarak ödemesi teşvik edilmiş olacak.

Diğer taraftan yönetmelikte yapılan değişiklik ile yemek kartları ile ya da nakit olarak yapılan yemek yardımlarının 2022 yılı için günlük 12,94 TL'yi aşan kısımlarının sigorta primine esas kazanca eklenmesi sağlandı. Bu uygulama da 1 Aralık'tan itibaren geçerli olacak. Böylece yemek yardımlarının 12.94 TL'nin üzerindeki tutarlarının sigorta primine esas kazanca eklenmesi gerekecek. Bu da sigorta primine esas kazancının artması anlamına geliyor. Asgari ücretli için günlük ödenen 42.14 TL'lik yemek yardımının aylık 1.095,64 TL'lik bir prime esas kazanç artışına, net ücrette ise 915 TL'lik bir artışa neden olması söz konusu olacak. Bu tutardan sigorta primi kesilmesi uzun vadede emekli aylığının da yükselmesi anlamına gelecek. EYT SONRASI TAZMİNAT İÇİN İŞVERENE DESTEK

Emeklilikte yaşa takılanlar ile ilgili düzenlemenin çerçevesinin netleşmesi sonrası işyerlerinde kıdem tazminatları gündem olacak. Bu konuda geçtiğimiz hafta Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Prof. Dr. Vedat Bilgin tarafından yapılan açıklamalar ile birlikte işverenlerin destek talepleri gündeme gelmeye başladı. İşveren cephesi bu çerçevede EYT ile birlikte işyerlerinde oluşacak kıdem tazminatı yükleri için düşük ya da '0' faizli kredi talebini kamuoyuyla paylaştı.

Bu taleplerin işçinin kıdem tazminatı hakkına erişimi için değerlendirilmesi yerinde olacaktır. Çünkü EYT ile ilgili yapılacak düzenleme sonrası pek çok çalışan, istifa edip emekli aylığı bağlatacak ve kıdem tazminatlarını da alarak bazı ihtiyaçlarını karşılamak isteyecek. Ancak işverenin kıdem tazminatını ödeyememesi halinde önce arabuluculuk sonra mahkeme süreci gündeme gelecek. Bu da hak edilen tazminatın ödenememesi sonucunu doğuracağı gibi işçinin avukat ve mahkeme masrafları ile karşılaşması anlamına gelecektir.

Bu nedenle işverenlerin yalnızca kıdem tazminatlarını ödemek koşuluyla düşük faizli kredi talepleri işçilerin alacaklarının garanti altına alınması anlamına gelecektir. Diğer taraftan emeklilik sonrası çalışma, kıdem tazminatının işçinin onayı olmadan taksitlendirilmesi gibi düzenlemeler işçilerin haklarının kısıtlanması anlamına geleceği için hukuka aykırı olacaktır. YARGITAY'DAN EYT ÖNCESİ KRİTİK KARAR

Aralık ayında Meclis'in gündemine gelmesi planlanan Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi öncesi Yargıtay'dan önemli bir karar çıktı. Sigortalılık başlangıç tarihi ve hizmet tespitine yönelik davaların kamu düzenini ilgilendirdiğine dikkat çeken Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, bu tür davalarda hakimin özel bir duyarlılık göstererek delilleri kendiliğinden toplaması ve sonucuna göre karar vermesi gerektiğine hükmetti. Yargıtay bu önemli kararı; Bursa'da bir kasabada, belediyesinde alt işverenler değişmesine rağmen 2 sene aralıksız çalıştığını belirten temizlik işçisinin, 1 yıllık sigorta primlerinin yatırılmadığı gerekçesiyle İş Mahkemesi'nde tespit davası açması üzerine aldı.

Çalışan; prim günü, sigortalılık süresi ile yaş koşullarını yerine getirdikten sonra emeklilik hakkı kazanıyor ve maaş bağlanıyor. Emeklilerin çeşitli borçlarından dolayı maaşlarına el konulup konulamayacağı ise merak konusu. Bu sorunun yanıtını veren bir örnek Ankara'da yaşandı. Başkentte emekli olduktan sonra bir bankadan ihtiyaç kredisi kullanan mağdur K.M.'nin emekli maaşının bir kısmına banka tarafından el konuldu. Maaş günü hesabında parasının bir kısmını göremeyen mağdur, durumu mahkemeye taşıdı. Mahkeme, bankayı haksız buldu. Kararda mahkeme; bir icra takibi olmadan banka tarafından yapılan 4'de 1'lik kesintinin geçersiz olacağını, icra takibinden de sonra emekli maaşının kişinin gelip muvafakat (onay) verdikten sonra kesilebileceğini ifade etti.