Zincir marketlere yeni düzenleme getirildi: Artık bu ürünleri satmak zorunluluk olacak

Ticaret Bakanlığı, perakende ticarette kamuoyundan gelen görüşleri de dikkate alarak, üretici, tedarikçi ve işletmeler arasındaki ticari ilişkilerle ilgili düzenlemeye gitti. Bakanlık tarafından hazırlanan "Perakende Ticarette Uygulanacak İlke ve Kurallar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" Resmi Gazete'de yayımlandı.

Yapılan açıklamaya göre, Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'da yapılan değişikliklere uyum kapsamında, Perakende Ticarette Uygulanacak İlke ve Kurallar Hakkındaki Yönetmelik'te değişiklik öngören taslak hazırlanarak 24 Ağustos 2023'te ilgili kuruluşların ve kamuoyu görüşüne açıldı.

Ticaret Bakanlığına ulaşan görüşlerin değerlendirilmesi neticesinde, yönetmelik, Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunla uyumlu şekilde hazırlandı.

Haksız ticari uygulama

Yönetmelikle, üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler arasındaki ticari ilişkilerde karşı tarafın ticari faaliyetlerini önemli ölçüde bozan, makul karar verme yeteneğini azaltan veya normal şartlarda taraf olmayacağı bir ticari ilişkinin tarafı olmasına neden olan faaliyetler, "haksız ticari uygulama" olarak tanımlanarak yasaklandı.

Bu kapsamda, karşı tarafın herhangi bir kişiden mal veya hizmet teminine zorlanması, kampanya maliyetinin, kampanyalı satış yapmak istemeyen tarafa yansıtılması, tarım ve gıda ürünlerinin tedarikinde ticari ilişkinin şartlarının, yazılı veya elektronik ortamda yapılan sözleşmeyle belirlenmemesi, sözleşmede tek taraflı değişiklik yapma yetkisi veren veya açık ve anlaşılır olmayan hükümlere yer verilmesi yasaklanarak idari para cezasına bağlandı.

30 gün içinde bozulabilen tarım ve gıda ürünlerinin tedarikinde tarafların ölçeğine bakılmaksızın ödeme süresi '45 gün' olarak belirlendi

Üretim tarihinden itibaren 30 gün içinde bozulabilen tarım ve gıda ürünlerinin tedarikinde tarafların ölçeğine bakılmaksızın ödeme süresi '45 gün' olarak belirlendi. Ürünlerin tedarikinde alacaklının "küçük, borçlunun orta veya büyük ölçekli" ya da "alacaklının orta, borçlunun büyük ölçekli" olması durumlarında, alacaklının borçludan ölçeğinin daha küçük olması durumunda küçük ölçekli işletmeyi korumak amacı ile bu süre "30 gün" olarak belirlendi.

Düzenleme ile üretim tarihinden itibaren 30 gün içinde bozulmayan tarım ve gıda ürünlerinin tedarikinde alacaklının küçük, borçlunun orta veya büyük ölçekli ya da alacaklının orta, borçlunun büyük ölçekli olması durumlarında 60 gün olarak kararlaştırıldı.

Glütensiz ve laktozsuz ürünlerin erişimine kolaylık

Glütensiz, laktozsuz, düşük proteinli ve benzeri özelliklere sahip gıda ürünlerine ilişkin arzın artırılması ve talebin karşılanmasını desteklemek amaçlandı. Bu kapsamda Ticaret Bakanlığına, işletme konusu hızlı tüketim mallarının satışı ve şube sayısı 200'den fazla olan zincir mağazalara, 250 metrekareden fazla satış alanına sahip şubelerinde uygulanmak üzere, tıbbi beslenme tedavisi gerektiren hastalıklara yönelik gıda ürünü satış yükümlülüğü getirme yetkisi verildi.
Düzenlemeler, 1 Ocak 2024'te yürürlüğe girecek.

Glüten nedir? Glütensiz ne demek?

Gluten; buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllarda bulunan bitkisel bir proteindir. Gluten ilave edildiği ürünlerin kıvam almasını, arzu edilen esneklik ve yumuşaklığa ulaşmasını sağlar ve bağlayıcı görevi görür. Bu özelliği sebebiyle gıda endüstrisinde sıklıkla kullanılır. Hazır ürünlerden ekmek, makarna, bulgur, irmik ve pek çok hamur işi tarifinde gluten bulunmaktadır. Bununla birlikte, ilk etapta akla gelmeyecek soslar gibi birçok tamamlayıcı gıdada da glutene rastlanabilir. Sadece gıda endüstrisinde değil, kozmetik ürünler, diş macunu, tutkal gibi pek çok farklı alanda da kıvam verici özelliğinden dolayı kullanılmaktadır.

Laktoz nedir? Laktoz intoleransı neden olur?

Laktoz doğada sadece sütte bulunan disakkarit formunda bir şekerdir. Süt şekeri olarak da isimlendirilebilir. Bağırsaklardan salgılanan laktaz isimli bir enzim tarafından parçalanır. Bağırsaklarda bu enzim yeteri kadar bulunmadığında ya da yetersiz çalıştığında laktoz intoleransı denilen bir hastalık tablosu oluşur. Laktoz intoleransı oldukça sık görülen bir tablodur. Hatta toplumun yüzde 75'inin bu hastalıktan mağdur olduğu düşünülmektedir. Laktoz intoleransına sahip hastalar süt ve süt ürünleri tükettiklerinde ciddi sindirim problemleriyle karşılaşırlar. Bu durum da hastaların yaşam kalitesini ileri düzeyde bozar.

Laktoz intoleransı sütte bulunan temel karbonhidrat olan laktozun sindirilememesine bağlı olarak gelişen bir sindirim sistemi hastalığıdır. Başta şişkinlik, ishal ve karın ağrıları olmakla birlikte bir çok şikayete yol açar. Laktoz intoleransı olan hastalar laktozun parçalanmasını sağlayan laktaz enzimini yeteri kadar üretemezler. Laktoz 2 tane şeker molekülünden oluşan bir disakkarittir. 1 molekül glukoz 1 molekl galaktozdan oluşur. Bağırsaklardan kan dolaşımına emilebilmesi için laktozun laktaz enzimi tarafından glukoz ve galaktoza ayrıştırılması gereklidir. Yeterli laktaz olmadığında laktoz emilmeden bağırsaklardan geçer ve semptomlara sebep olur. Laktoz anne sütünde de bulunur ve hemen hemen herkes laktozu sindirme becerisiyle doğar. 5 yaşın altındaki çocuklarda laktoz intoleransı görülme oranı oldukça düşüktür. Günümüzde laktoz intoleransı toplumun %75'índe görülmektedir. Bazı ülkelerde oranlar değişebilmektedir.