Anayasa Mahkemesi Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin bazı kuralları iptal edildi

Anayasa Mahkemesi'nin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin bazı kurallarını iptal kararını X hesabından paylaştı; ancak paylaşım bir süre sonra silindi. Aynı anlarda AYM'nin sitesine de erişim sağlanamazken resmi açıklama geldi.

Anayasa Mahkemesi, CHP'nin yaptığı "İletişim Başkanlığının 17 Eylül 2020 tarihli ve 66 numaralı İletişim Başkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin bazı maddelerinin Anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle iptali ve yürürlüğünün durdurulmasına ilişkin" başvurusunu inceleyerek, karara bağladı.

CHP'nin dava dilekçesinde, "Kurallarla, Başkanlığa verilen stratejik iletişim ve kriz yönetimine ilişkin görevlerin, haberleşme ve basın özgürlüğüyle ilgili olması nedeniyle kanunla düzenlenmesi gerektiği, temel hak ve özgürlüklerin Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenemeyeceği, kurallarda öngörülen görevler kapsamında alınacak tedbirlerin genel çerçevesinin ilke ve esaslarının belirlenmediği ve kuralların Anayasa'ya aykırı olduğunu" belirtilmişti. Davaya konu olan kurallarda ise " Türkiye Cumhuriyeti'ne yönelik iç ve dış tehdit unsurlarını analiz ederek stratejik iletişim ve kriz yönetimi açısından gerekli tedbirleri uygulamanın ve Türkiye Cumhuriyeti'ne karşı yürütülen psikolojik harekat, propaganda ve algı operasyonu faaliyetlerini belirleyerek her tür manipülasyon ile dezenformasyona karşı faaliyette bulunmanın, İletişim Başkanlığı bünyesinde ihdas edilen Stratejik İletişim ve Kriz Yönetimi Dairesi Başkanlığının görevleri arasında olduğunun düzenlendiği" ifade edildi.

ANAYASAYA AYKIRI OLDUĞUNA KARAR VERİLDİ

AYM kararında, söz konusu kuralların düzenlendiği 66 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 5'inci maddesiyle 14 numaralı İletişim Başkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'ne eklenen 6/A maddesinin c ve ç bentlerinin Anayasa'ya aykırı olduğuna ve iptaline karar verildi. Mahkemenin kararında, "Anayasa'nın 104. maddesinde, 'Anayasa'nın İkinci kısmının Birinci ve İkinci bölümlerinde yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleriyle Dördüncü Bölümü'nde yer alan siyasi haklar ve ödevlerin Cumhurbaşkanlığı Kararnameleriyle düzenlenemeyeceğinin belirtildiği" vurgulandı.

"CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ İLE DÜZENLENEMEYECEK YASAK ALANAN İLİŞKİN DÜZENLEMELER İÇERDİĞİ ANLAŞILMIŞTIR"

Mahkeme kararında şu ifadelere yer verildi:

"Dava konusu kurallarla, Türkiye Cumhuriyeti'ne karşı yürütülen algı operasyonu faaliyetleri neticesinde oluşan krizin stratejik iletişimle yönetilmesine ilişkin tedbirler alınması ve her tür manipülasyon ile dezenformasyona karşı faaliyette bulunulması amaçlanmaktadır. Kurallar uyarınca alınacak tedbirler ve yapılacak faaliyetlerin Anayasa'nın 26. maddesinde yer alan düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti ile 28. maddesinde yer alan basın hürriyetine müdahale teşkil edeceği açıktır. Bu bağlamda kuralların, kapsamları itibarıyla Anayasa'nın İkinci Kısım İkinci Bölümü'nde yer alan kişi hakları ve ödevleri ile ilgili düzenlemeler içerdiği görülmüştür. Sonuç olarak kuralların Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile düzenlenemeyecek yasak alana ilişkin düzenlemeler içerdiği anlaşılmıştır.

Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle kuralların konu bakımından yetki yönünden Anayasa'ya aykırı olduklarına ve iptallerine karar vermiştir."

DİKKAT ÇEKEN ZAMANLAMA

Öte yandan, AYM, söz konusu kararı, resmi X hesabından "İletişim Başkanlığının Basın Özgürlüğü ve İfade Özgürlüğüne Müdahale Etmesine İmkan Tanıyabilecek Kuralların İptali" başlığıyla paylaştı. Ancak paylaşım bir süre sonra silindi. Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında AYM kararının, BTK'nın Instagram hesabına erişim yasağıyla aynı güne denk gelmesi dikkati çekti.

İletişim Başkanı Altun Hamas Siyasi Büro Şefi İsmail Haniye'nin öldürülmesinin ardından, "Heniye'nin şehadeti dolayısıyla insanların taziye mesajı yayınlamasını herhangi bir gerekçe göstermeden engelleyen sosyal medya platformu Instagram'ı da şiddetle kınıyorum" mesajını paylaşmıştı.

"SİTEMİZE ERİŞİM ŞU ANDA SAĞLANAMAMAKTADIR"

AYM'den yapılan açıklamada; "66 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin bazı kurallarını iptal eden 2020/88 esas sayılı kararımız 2/8/2024 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmış olup erişime açıktır. İnternet trafiğindeki yoğunluk nedeniyle sitemize erişim şu anda sağlanamamaktadır" ifadeleri yer aldı.

DEZENFORMASYONLA MÜCADELE MERKEZİ'NDEN AÇIKLAMA

Konuyla ilgili bir açıklama da Dezenformasyonla Mücadele Merkezi'nden geldi. Açıklamada şu ifadeler yer aldı: "Bazı basın yayın organlarında yer alan ve sosyal medyada paylaşılan,"Anayasa Mahkemesi, İletişim Başkanlığının basın ve ifade özgürlüğüne müdahale eden yetkilerini iptal etti. Kararın ardından Dezenformasyonla Mücadele Merkezi çalışmalarına devam edemez" iddiası manipülasyondur.

"İLETİŞİM BAŞKANLIĞININ BÖYLE BİR YETKİSİ ZATEN BULUNMAMAKTADIR"

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığının, basın ve ifade özgürlüğüne yönelik müdahale yetkisi zaten bulunmamaktadır. Ayrıca karar, doğrudan Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanına bağlı bir koordinatörlük olarak faaliyet gösteren Dezenformasyonla Mücadele Merkezimizin çalışmaları açısından herhangi bir sonuç doğurmamaktadır.

Dezenformasyonla Mücadele Merkezi, yetkisini İletişim Başkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin 3. maddesinde sayılan Başkanlığın genel görevlerinden almaktadır. Merkezimiz çalışmalarını bu doğrultuda aralıksız sürdürmektedir.

Anayasa Mahkemesinin verdiği karar, İletişim Başkanlığına bağlı bazı daire başkanlıklarının kuruluş kararnamesi ile ilgilidir. Anayasa Mahkemesi bazı maddelerin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi değil, kanun ile düzenlenmesi gerektiğine dair hüküm vermiştir."