Prostat kanseri hakkında bilinmesi gerekenler
Yalnızca erkeklerde bulunan en yaygın kanser türü olan prostat kanserinin nedenleri, türleri, belirtileri ve tedavisi hakkında kapsamlı bir kılavuz hazırladık...
Ailelerimiz ve kariyerlerimiz gibi öncelikler arasında her gün mükemmel bir denge kurmaya çalışan birçoğumuz için hepsine zaman bulmak genellikle zor olabilir. Ancak sağlığımız, her zaman öncelik vermemiz gereken bir alan.
Prostat kanseri, yalnızca erkeklerde bulunan en yaygın kanserdir. Artan kanser taramaları ve yıllar içinde prostat kanseri ölümlerinin sayısındaki istikrarlı düşüşe rağmen prostat kanseri, hala kanser ölümlerinin önde gelen nedeni arasında bulunuyor.
PROSTAT KANSERİ HAKKINDA SORU VE CEVAPLAR
Prostat kanserine ne sebep olur?
Prostat, mesanenin altında ve rektumun önünde bulunan ceviz büyüklüğünde bir bezdir. Üretrayı çevreler ve testislerden sperm taşıyan sıvı olan meniye katkıda bulunan bir madde üretir. Çoğu prostat kanseri vakası (yüzde 99), bez hücreleri mutasyona uğradığında ve kontrolden çıkarak bir tümör oluşturduğunda gelişen adenokarsinomlardır.
Prostat kanserine kimler yakalanır?
Yaş, aile öyküsü ve yüksek yağlı diyetler gibi prostat kanserinin gelişmesiyle ilişkili birkaç risk faktörü vardır. Yaş, prostat kanserinin gelişiminde en önemli risk faktörüdür. Prostat kanseri 40 yaşın altındaki erkeklerde çok nadir görülür ve en yaygın olarak 70 yaşın üzerindeki erkeklerde teşhis edilir. Ailede prostat kanseri geçmişi olan erkekler daha büyük bir risk altındadır. Yüksek yağlı diyetler ayrıca prostat kanseri riskinin artmasıyla ilişkilendirilmiştir.
50 yaşına gelindiğinde, erkeklerin prostattaki hücrelerin boyutunda ve şeklinde değişiklik yaşaması yaygındır. Bu değişikliklerin bir prostat tümörünün belirtileri olup olmadığını anlamak ve prostat kanseri geliştirme riskinizi bilmek, sağlığınızı korumada önemli adımlardır. Prostat kanseri teşhisinde yaş ortalaması 66'dır. Babası veya erkek kardeşi prostat kanseri olan erkeklerin hastalığa yakalanma olasılığı iki kat daha fazladır. Ayrıca, BRCA veya BRCA2 genlerinde kalıtsal mutasyonlara sahip erkekler prostat tümörü geliştirme riski daha yüksektir.
Prostat kanseri türleri nelerdir?
Hemen hemen tüm prostat kanserleri adenokarsinomdur. Bu tip tümör, meme, akciğer ve kolorektal dahil birçok yaygın kanserde bulunur ve salgı bezlerinde oluşur. Prostat adenokarsinomları, menide bulunan prostat sıvısını salgılayan bezlerde bulunur. Prostat adenokarsinomlarının semptomları arasında idrar tutamama ve idrara çıkmada ağrı yer alır.
Prostat kanseri belirtileri nelerdir?
Erken evrelerde prostat kanseri belirti vermeyebilir. Ancak, hastalık düzenli muayeneler veya prostata özgü antijen testleri ile erken teşhis edilebilir. Çoğu erkekte prostat kanseri, ilerleyene ve tedavi edilemez hale gelene kadar herhangi bir belirti vermez. Ayrıca, belirtiler genellikle prostat kanserinden ziyade prostatın iyi huylu büyümesinden kaynaklanır.
Prostat kanserinin uyarıcı belirtileri arasında şunlar olabilir:
- İdrar yapma zorluğu
- Sık idrara çıkma
- İdrar kaçırma
- İdrar yaparken yanma veya idrarda kan
- Sertleşme bozukluğu, menide kan veya ağrılı boşalma
- Böbrek veya yan ağrısı
- Gece terlemeleri
- Yorgunluk ve kemik ağrısı
- Nedensiz kilo kaybı
Prostat kanseri taraması ve teşhisi nasıl yapılır?
Prostat kanseri erken teşhisle genellikle tedavi edilebilir. Rutin tarama, son yıllarda prostat kanseri tanısını iyileştirmiştir. Prostat kanserlerinin yüzde 90'ından fazlası, hastalık erken bir aşamadayken, prostat ve yakındaki organlarla sınırlı olduğunda bulunur. Özellikle orta yaşlı erkekler ve ailede prostat kanseri geçmişi olanlar, uygun bir kanser taramasına girmelidir.
Prostat semptomlarının kanserden kaynaklanıp kaynaklanmadığını öğrenmek için doktorunuz geçmiş tıbbi problemlerinizi ve ailenizin tıbbi geçmişini soracaktır. Doktorunuz ayrıca fizik muayene yapacaktır. Muayene sırasında, prostatın boyutu, sertliği ve dokusu, prostatın ötesine yayılan sert alanlar, yumrular veya büyüme ve prostata dokunmak veya bastırmaktan kaynaklanan herhangi bir ağrı olduğuna bakılacaktır.
Test için idrar örneği vermeniz istenebilir. Doktorunuz ayrıca prostata özgü antijen (PSA) seviyesini kontrol etmek için bir kan testi yapabilir . Büyümüş prostat bezi veya prostat kanseri olan erkeklerde PSA seviyeleri yüksek olabilir. Ayrıca prostatı görüntüleyen bir ultrason muayenesine ihtiyacınız olabilir.
Testler kanser olabileceğinizi gösteriyorsa, doktorunuz sizi prostat biyopsisi için bir uzmana (ürolog) yönlendirecektir. Doktor, kanser hücrelerini aramak için prostat bezinin çeşitli bölgelerinden küçük doku örnekleri alacaktır.
Çoğu zaman prostat tümörü yavaş büyür. Bazı prostat kanserleri tüm vücuda yayılabilirken, çoğu tümör yayılmaz. Çoğu erkeğin sadece prostat için lokal tedaviye ihtiyacı vardır. Hatta bazı hastalar aktif izleme ile uygun şekilde takip edilebilir.
Prostat kanserinin tedavisi nasıl yapılır?
Çoğu erkekte prostat kanseri, hastalık prostatın dışına yayılmadan önce teşhis edilir. Bu durumlarda, prostat kanseri genellikle yavaş büyüdüğü için, aktif izleme bir seçenek olabilir. Aktif izleme ile kanser, tedavi gerekli görülene kadar izlenir. Prostat kanseri için tedavi seçenekleri arasında ameliyat, kemoterapi, immünoterapi ve radyasyon tedavisi bulunur.
Prostat kanseri tedavisi, kanserin prostatın bir kısmında mı yoksa tamamında mı olduğuna veya vücudun diğer bölgelerine yayılıp yayılmadığına bağlıdır. Aynı zamanda yaşınıza ve genel sağlığınıza da bağlıdır.
Yaş, genel sağlık, kanserin boyutu ve yeri, PSA seviyesi, Gleason skoru ve hastanın kişisel tercihleri gibi birçok faktör, herhangi bir birey için hangi tedavi seçeneğinin en iyi olduğunu belirler. Tedaviyi seçmeden önce ikinci bir görüş almak ve tüm seçenekleri dikkatlice değerlendirmek her zaman akıllıca olacaktır.
Aktif gözetim: Kanser sorun yaratmıyorsa, hemen tedavi eedilmeyebilir. Bunun yerine doktorunuz, durumunuzdaki değişiklikleri düzenli olarak kontrol edecektir. Kanser büyümeye başlarsa tedavi başlayabilir.
Ameliyat: Ameliyat ile prostatın tamamı ve bazı yakın dokuları alınarak hastalık tedavi edilir.
Radyasyon tedavisi: Bu tedavi, kanser hücrelerini öldürmek ve tümörleri küçültmek için radyasyon kullanılarak yapılır. Radyasyon, bir X-ışını makinesinden veya tümörün içine veya yakınına yerleştirilmiş küçük radyoaktif topaklardan gelebilir.
Hormon tedavisi: Radyasyon tedavisi gibi başka tedaviler gören erkekler vücudun testosteron üretimini engellemek için ilaçlarla tedavi edilebilir. Bu, kanserin tekrar etmesi muhtemel görünüyorsa yapılır. Hormon tedavisi, prostatın ötesine yayılan prostat kanseri için de kullanılabilir.
Prostat bezinin ötesine yayılmış ancak uzak bölgelere yayılmamış kanser, genellikle cerrahi veya radyasyon, kemoterapi, hormon tedavisi ve ilaçların bir kombinasyonu ile tedavi edilir. Kanser uzak bölgelere yayıldıktan sonra, kemoterapi ve hormon tedavisi, kandaki testosteron seviyesini önemli ölçüde düşürmek için tasarlanmış bir tedavi, tedavinin temelini oluşturur. Kemoterapi, hormonal tedavinin artık işe yaramadığı durumlarda kullanılmaktadır ve aynı zamanda erken evre hastalıkta kullanım için değerlendirilmektedir. Kemoterapi ve hormonal tedavi, hastalığı uzak tutabilir, yaşam kalitesini koruyabilir ve hayatta kalma süresini uzatabilir.
Kanser dışında prostat sorunları nelerdir?
İyi huylu prostat hiperplazisi veya BPH, yaşlı erkeklerde çok yaygındır. Bu, prostatınızın büyümüş olduğu ancak kanserli olmadığı anlamına gelir.
Akut bakteriyel prostatit genellikle bakteriyel bir enfeksiyondan aniden başlar. Prostat semptomlarına ek olarak ateş, titreme veya ağrı hissederseniz hemen doktorunuza görünün. Vakaların çoğu antibiyotiklerle tedavi edilebilir. Ağrı veya rahatsızlığa yardımcı olması için ilaca da ihtiyacınız olabilir.
Kronik bakteriyel prostatit, tekrar tekrar ortaya çıkan bir enfeksiyondur. Bu nadir problemin tedavisi zor olabilir. Bazen uzun süre antibiyotik almak işe yarayabilir.
Kronik pelvik ağrı sendromu olarak da adlandırılan kronik prostatit, yaygın bir prostat problemidir. Belde, kasıkta veya penisin ucunda ağrıya neden olabilir. Tedavisi için ilaç, ameliyat ve yaşam tarzı değişikliklerinin bir kombinasyonunu gerekebilir.