- Haberler
- Siirt Haber
- Siirt'te Bulunan Akarsuları Tanıyalım
Siirt'te Bulunan Akarsuları Tanıyalım
Siirt akarsu havzası bakımından birçok zengin kaynağa sahiptir. Bu bağlamda Türkiye'nin en zengin akarsu havzasına sahip olan Siirt Bölgesini Artı Siirt Haber Ajansı farkı ile derinlemesine inceleyelim.
Önemli su toplama alanlarından birini oluşturan Siirt Havzası, Botan, Reşine, Garzan, Kezer, ve Başur akarsuları’na sahip olması nedeni ile Fırat, Kızılırmak ve Sakarya Havzaları’ndan sonra ülkenin dördüncü büyük su toplama alanı olduğu belirtilmektedir.
Botan: Nordüz
Platosu’nu batıdan kuşatan Siirt-Hakkari ve Siirt-Van sınırlarını oluşturan
yüksek dağlardan kaynağını alan bu akarsu,önce batıya,sonra kuzey batıya doğru
akar. Suyu iyice bollaşan Botan Suyu dar ve derin bir vadi oymuştur. Vadi
tabanıyla dağların dorukları arasındaki yükselti farkı 1.000 m'ye ulaşır.
Akarsu, Pervari yöresinin sularını toplayan Çatak Çayı ve Bitlis’in doğusundaki
dağlık yöre ile Doğruyol, Kapılı ve Kuran Dağları sularını toplayan
Büyükdere’yle Çukurca da birleşir. Burada Botan Suyu adını alır. Batı yönünde
akan Botan Suyu (Uluçay), Aydınlar İlçesi ve İl Merkezi’nin doğusun dan geçer.
Bostancık yöresine ulaşır. Burada, doğudan Eruh yöresinin sularını toplayan
Zorava Çayı’nı, kuzeyden Muş Güneyi Dağları’nın sularını toplayan Bitlis Çayı’nı
alır. Bitlis Çayı, Botan Suyu’na karışmadan önce, Kavuşşahap Dağları’nın
sularını toplayıp gelen Pınarca Çayı ile birleşir. Botan Suyu bu iki önemli
akarsuyla birleştikten sonra, Çat Tepe’de Dicle Irmağı’na katılır. Yüksek
dağlardaki kaynaklarla, kar örtülerinin ağır ağır erimesi ile ve yağmurlarla
beslenen bu büyük çay her mevsimde bol su taşır. İlkbahardan yaz ortalarına
kadar geçirdiği su, saniyede ortalama 100-300 m3’tür. Nisan ve Haziranda bu
miktar 400-600 m3, Mayıs’ta 700-1000 m3’ü bulur, hatta arasıra bunu geçtiği de
olur. Böyle zamanlarında Dicle’den de büyük bir ırmak görünümündedir. En
çekilmiş olduğu yaz sonu ve güzün bile derinliği yine 1 m.’den çoktur ve
yatağındaki su miktarı 60-80 m3’ten aşağı düşmez. Bu ırmağın birçok yerinde
hidroelektrik santrali kurma incelemeleri yapılmıştır. Kıyıdan kıyıya ancak
kayıkla geçilebilir. Botan Irmağı çok yerinde dar ve derin dik inişli vadiler
den geçer. Yolu boyunca alçak düzlükler azdır ve sulama da yararlı olamamıştır.
Botan Irmağı’ nın Dicle’ye karıştığı yer yakınında Dicle Nehri keskin bir
dirsekle güneye döner.
Reşinan: Bu
su Pervari’nin Çemikari Yaylası’ndan çıkarak, Şırnak İli’nde oldukça geniş
vadileri sular ve Dergül Köyü önünden geçerek Kasrik Boğazı’ndan sonra Dicle
Irmağı ile birleşir.
Garzan
Çayı: Sason Dağları’nın güney yamaçlarından inen kollardan
oluşur. Kozluk İlçesi yakınlarından (Pisyar) geçer. Kurtalan İlçesi’nde bir
kısım araziyi suladıktan sonra Kaşüstü (Hendük) Köyü yakınlarında Dicle
Irmağı’yla birleşir. Çay üzerinde, Pisyar ve Aviski adını taşıyan iki köprü
bulunur.
Kezer
Çayı: Bitlis’in doğusunda Güzeldere denilen yerden çıkar ve
Kırkçeşme Suları’nın birleşmesinden oluşur. Bu sular en son Şeyh Cuma
Deresi’yle birleşip, İskambo Dağları’nı yararak Siirt’in batısında bir kavis çizer.
Mağaralı (Hümriyan) Mezrası önünde Başur Çayı ile birleştikten sonra, Botan
Çayı’na karışır. Çayın oluşturduğu vadilerde sebze yetiştirilir.
Başur Çayı: Bitlis’in kuzeyinden çıkan bu suyun il hudutları içindeki uzunluğu 45 km'dir. Siirt-Kurtalan asfaltı üzerindeki Başur Köprüsü'nün 2 km güneyinde Kezer Çayı ile birleşir.
Bakmadan Geçme
