Siirt'te Suyun Yuttuğu ve Yutacağı Yerler

Ilısu Barajı’nın oluşturduğu yıkım artarak devam ediyor. Baraj, “Milli Park” ilan edilen Botan Vadisi’ndeki biyoçeşitliliği olumsuz etkileyecekken, göçerlerin yollarını da kapayacak.

Mezopotamya’nın önemli vadilerinden biri olan Botan Vadisi, içindeki biyolojik yaşamın yanı sıra yollarıyla ender vadilerden birisi olarak kabul ediliyor. Vadiden geçen Botan Çayı da bölgenin önemli su kaynağı arasında yer alırken, Ilısu Barajı Dicle Nehri’nin yanı sıra Botan Çay’ı da olumsuz etkileyecek.

Bitki türleri

Mardin’in Ilısu (Germave) köyü mevkiinde Dicle Nehri üzerinde inşa edilen Ilısu Barajı, nehrin geçtiği Mardin, Siirt, Şırnak, Batman kentlerinde toplamda 199 yerleşim yerini su altında bırakacak. Bunların arasında 12 bin yıllık tarihe sahip Hasankeyf ile Mezopotamya’nın ilk liman kenti Tel-Fafan (Tile Navro) bulunurken, barajdan Botan Vadisi de olumsuz etkilenecek. Sarp ve dik yamaçları, içinde bulunan canlı türleri ile önemli bir doğal güzelliğe sahip olan vadide, bugüne kadar tespiti yapılmış 500 kadar bitki türü, 120’ye yakın ise hayvan türü tespit edilirken, uzmanlar ise yeteri kadar araştırma yapılmadığı için bitki türlerinin binden fazla olduğu görüşünü dile getiriyor.

Vadide bulunan biyoçeşitliliğinin fazla olma nedenleri ise sıcaklık, yağış değerlerinin kısa mesafelerde hızlıca değişmesi, jeolojik özelliklerin çok çeşitlilik göstermesi ve zengin bir toprak yapısının varlığı olarak açıklanırken, Ilısu Barajı ise vadideki çeşitliliği, yaşam alanlarını ve eko-sistemi büyük zarar göreceği değerlendiriliyor.

Antik yolun bir kısmı sulara gömülecek

Botan Vadisi biyoçeşitliliğinin yanı sıra içinde barındırdığı arkeolojik alanlar nedeniyle de ender vadilerden biri olarak anılıyor. Siirt il merkezini Botan Vadisi ile Botan Çayı’na bağlayan ve dünyada üç tane olduğu bilinen Akabe antik yolunun bir kısmı da Ilısu Barajı’na kurban edilecek. Yolun 3 bin 500 yıllık olduğu tahmin ediliyor.

‘Milli Park’ ilan edildi

Cumhurbaşkanlığı tarafından 15 Ağustos tarihinde Botan Vadisi “Milli Park” ilan edilirken, sınırları ise Tillo’ya kadar uzanıyor. “Milli Park” ilan edilmesine rağmen vadinin önemli bir bölümü sulara gömüldü.

Göçerlerin yolları kapanacak

Tarihi alanların yanı sıra baraj bölgedeki göçerlik kültürünü de olumsuz etkileyecek. “Milli Park” ilan edilmesi ile birlikte hayvancılığın kimi yerlerde yapılmasına izin verilmezken, baraj sularının yükselmesiyle göçerlerin geçiş güzergahları da kapanacak.

Foto - Drone Pilotu: Emin Sadık