Av. Evin Korkmaz Yazdı: BOŞANMADA ZİYNET VE ÇEYİZ EŞYALARIN İADESİ

Takı konusu nedeniyle eş ya da aileleri tarafından büyük ihtilaf konusu olmakta, takı konusundaki uyuşmazlıklar nedeniyle boşanmaya kadar taşınmaktadır. Kanunda ziynet eşyası ve nakit paranın kimin hakkı olduğunda bir açık bir hüküm bulunmamaktadır. Yargıtay içtihat kararlarına göre ziynet eşyası ve nakit paranın kime ait olduğu görüşü belirtilmiştir

Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 04.03.2020, 2017/3-1040 Esas, 2020/240 Karar Sayılı kararında, erkeğe takılan takıların erkeğe, kadına takılan takıların ise kadına ait olduğu belirtilmiştir. Erkeğe takılan takılarda bir istisna getirilmiş olup kadına özgü olan takılar erkeğe takılmış olsa dahi kadının hakkı olduğudur. Kısaca Yargıtayın görüşüne göre; erkeğe takılan takıların geline ait olduğu belirtilmiş iken artık erkeğe takılan kadına özgü olmayan takıların erkeğe ait olacağı görüşü hakimdir. 

• Kadına özgü olmayan takılara örnek verilecek olursak çeyrek altın, yarım altın, cumhuriyet altını ve gram altın gibi ziynet eşyalardır. Erkeğe özgü takılar ise erkek saati, altın kol düğmesi gibi… Görüldüğü üzere yeni karar ile erkeğe takılan takıların kadına özgü olup olmadığı ayrımı bulunmaktadır, kadına özgü ziynet eşyasının (bileklik, küpe, bilezik gibi) erkeğe takılması halinde takılar kadına ait olacaktır.
• Taraflar arasında ziynet eşyasının paylaşımına dair bir anlaşma var ise anlaşmada belirtilen şartlar uygulanacaktır. 
• Takıların düğün esnasında erkek ya da kadına takılmadığı, yalnızca sandık ya da kesede altınların atıldığı durumda paylaşım önemlidir. Düğünde altınlar sandık ya da kese ile toplanıyor, gelin ve damat üzerine takılmıyor ise altınların paylaşımı çiftler arasında yarı yarıya olacaktır.

Düğünde Takılan Nakit Para

Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun yeni kararı erkeğe takılan para, kadına özgü olmayacağından erkeğin hakkı olacağı yönündedir.

Düğünde takılan nakit paraya ilişkin Yargıtay emsal kararlarında, çiftlerin gelenek ve göreneğine nakit paranın hangi eşin hakkı olduğunu belirtmiştir. Diyelim ki; çiftlerin geleneğine göre kadına takılan nakit paranın kadına, erkeğe takılan nakit paranın ise erkeğin hakkı olduğu yönünde ise nakit para bu yönde hak doğuracaktır. Başka bir geleneğe göre tüm nakit para, kadının hakkı ise nakit paralar kadının hakkı olacaktır. Ancak uygulamada mahkemeler, düğünde takılan nakit paranın tamamının kadının olduğu yönünde görüş olduğundan nakit para kadının hakkı olarak karar verilmektedir.

Evlilik İçerisinde Alınan Altınlar 

Tarafların birikim amacıyla almış oldukları altınlarda her iki tarafın da yasal hakkı vardır. Ancak erkek tarafından kadına ya da kadın eş tarafından erkek eşe alınan takı, altın bağışlanmış sayılacaktır. Bu nedenle dava açılarak evlilik birliği içerisinde alınan hediye takının iadesi talebiyle dava açılamaz. Ancak bağışlanan hediyede bazı koşulların bulunması halinde bağışlamadan rücu davası açma hakkı bulunmaktadır. İlgili maddede, bağışlanan, bağışlayana ve yakınlarından birine ağır suç işlemişse, bağışlayana veya ailesinden bir kimseye karşı kanundan doğan yükümlülüklerine önemli ölçüde aykırı davranmışsa, yüklemeli bağışlamada haklı sebep olmaksızın yüklemeyi yerine getirmemişse dava açılabilir. Ancak bağışlamadan rücu davası açabilmek için hak düşürücü süre verilmiştir. Söz konusu süre, boşanmanın kesinleşme tarihinden itibaren 1 yıldır.

Çeyiz Eşyalarının İadesi

Çeyiz eşyaları, kişinin kişisel malıdır. Kişisel malların iadesi için boşanan eş, diğer eşten iadesi için talepte bulunabilir. Ancak davayı açan eş, mallarının kendisine ait olduğunu ve o malların diğer eşte kaldığını ispat etmekle yükümlüdür. Eşyaların aynen iade edilmesinin mevcut olmadığı durumlarda ise eşyaların bedelini tazminat olarak istenebilmektedir.

Eşinden boşanmak isteyen taraf, düğünde takılan takıların kendisine iade edilmesini istiyor ise boşanma davası ile birlikte açabilecektir. Boşanma davasından ayrı olarak ziynet eşyası iade davasını da açabilme hakkı bulunmaktadır.

Ziynet eşyası iadesi talebinde bulunan taraf açmış olduğu davada, ziynet eşyalarının aynen iadesine, aynen iade mümkün değilse ziynet eşyalarının bedelinin ödenmesi yönünde talepte bulunabilecektir.

Görevli ve yetkili mahkeme

Ziynet eşyası talebine dair davalarda görevli mahkeme, aile mahkemeleridir. Aile mahkemesinin bulunmadığı yerlerde ise asliye hukuk mahkemeleri görevli mahkemedir. Asliye hukuk mahkemesi, aile mahkemesi sıfatıyla davaya bakabilecektir. Yer yönünden yetkili mahkeme ise, genel yetkili mahkemedir. Yer yönünden davalının yerleşim yeri mahkemesi yetkilidir.

İspat

Ziynet eşyasının iadesine dair davalarda önemli olan bir konu ispattır. Ziynet eşyasının iadesine dair dava açan davacı, düğünde takılan altınların davalı koca tarafından alındığını ve kendisinde olmadığını ispatlamakla mükelleftir. Davacı kadın, altınlarının kendisinde olmadığını ya da davalı ya da davalının ailesi tarafında kendisinden alındığını tanık, fotoğraf, mesaj, ses kaydı gibi birçok delil ile ispatı mümkündür.  Bunun yanında davalı da altınların kendisinde olmadığını, davacıda olduğunu iddia ediyor ise ispatlamakla yükümlüdür

Dava Zamanaşımı

Ziynet eşyası, davalı kocada bulunuyor ve aynen iadesi mümkün ise açılacak olan ziynet eşyası davası her zaman açılabilir. Ancak ziynet eşyasının aynen iadesi mümkün değil ise on yıllık zamanaşımı süresi bulunmaktadır. 10 yıllık zamanaşımı süresi, tarafların boşanma davasının kesinleşmesi tarihinden itibaren başlamaktadır.

Ziynet eşyaların iadesi davasında  avukat tutulması, davanın başarısı açısından önemlidir. Delillerin toplanmasından dilekçenin yazılmasına ve ilgili mahkemeye sunulmasına kadar ki hukuki süreçlerde tarafların haklarını en doğru şekilde korumak avukatlar sayesinde olur. Danışmak veya hukuki yardım almak için aşağıdaki bilgilerimden bana ulaşabilirsiniz. Bir daha ki yazımda görüşmek üzere.

Hukukla kalın:)

Twitter adresi: https://www.twitter.com/evin_korkmaz/

Büro adresi: Kültür mah. Yaşar Kemal Cad. No:29/B Kat:1 Kurtalan/Siirt

                      Kurtalan Ziraat Bankası karşısı

E-posta: [email protected]