Rotator Cuff (Manşet) Sendromu Nedir?

Rotator Cuff sendromu, omuz kaslarının zedelenmesi ya da yırtılması olarak tanımlanabilir. Bu duruma farklı sorunlar neden olur. Yaralanma ve dejenerasyon ise Rotator Cuff sendromu için başlıca iki ana neden olarak kabul edilir.

Omuz bölgesinde yer alan kas yapıları, kişilerin omuzlarını geniş açılarda hareket ettirebilmesine, ellerini rahat bir şekilde kullanılabilmesine, herhangi bir şeyi taşıyabilmesini ve kaldırabilmesini sağlar. Bu kasların zedelenmesi durumunda ise kişilere ciddi ağrı ve yanma hissi veren sorunlar meydana gelir.

Rotator Cuff sendromu çoğunlukla yaşlı kişilerde gözlemlense de farklı yaş grubundaki kadın ve erkeklerde de meydana gelebilir.

Rotator Cuff Sendromu Belirtileri Neler?
Rotator cuff sendromu genellikle omuz bölgesindeki şiddetli ağrı ile kendini gösterir. İki farklı türe sahip olan bu sendromda tam yırtılma ya da kısmi yırtılma meydana gelebilir. Her iki rahatsızlığın ana nedenleri arasında ise yaralanma, zedelenme ve dejenerasyon yer alır.

Rotator Cuff sendromu belirtileri arasında şunlar yer alır;

Kol ve omuz bölgesinde ağrı oluşumu
Omuz bölgesinde başlayan ağrının bilek bölgesine kadar inmesi
Omuz bölgesinde oluşan zayıflık ve hassasiyetin artış göstermesi
Omuz hareketlerinin kısıtlanması
Ellerin vücudun arka bölgesine ya da kolların baş bölgesine kaldırılamaması
Omuz hareketlerinin gerçekleştirilmesi durumunda zorlanma
Omuz hareketlerinin yapılması sırasında bu bölgeden ses gelmesi
Ağrının meydana geldiği omuz bölgesinin üzerine yatamamak
Omuz bölgesindeki ağrı nedeni ile uyumakta güçlük yaşamak

Rotator Cuff Yırtığında Fizik Tedavi

Fizik tedavide başarılı olmak için mutlaka fizyoterapiste danışmak gerekir. Elektroterapi, sıcak/soğuk uygulamalar, cihaz tedavileri gibi standart fizik tedavi yöntemleri rotator cuff yırtığında başarısızlığa yol açabilir. Etkili bir fizik tedavi için, yırtığın biyomekaniği ve oluşma mekanizması göz önüne alınmalıdır. Yırtığın nasıl oluştuğu ve bu yırtığın altında yatan mekanik çözümlendiği takdirde buna yönelik egzersiz ve manuel terapi yöntemleri kullanılarak tedavinin başarısı yükseltilebilir.

Rotator cuff yırtığına yol açan çeşitli faktörler vardır. Glenohumeral stabilite problemleri, rotator cuffın aşırı çalışmasına veya omuz çevresinde sıkışmalara yol açabilir. Bunun sonucunda rotator cuff kaslarında aşırı kullanım ve yıpranma görülebilir. Örneğin omuz arka grup bağları (posterior glenohumeral ligament) kalınlaşması durumunda omuz biyomekaniği bozulur ve internal rotasyon hareketi kısıtlanır. Bu durumda omuz yana ve öne kaldırma hareketlerinde sıkışma meydana gelir. Bu sıkışma sonucunda supraspinatusta yırtık gelişebilir. Böyle bir durumda tedavi içeriğinde mutlaka posterior glenohumeral ligmanet gevşetmeye yönelik manuel terapi ve egzersizler kullanılmalıdır. Bunun gibi çeşitli sakatlık mekanizmaları rotator cuff yırtığına sebe olabilir. Bu nedenle biyomekanik değerlendirme gereklidir ve bu konuda uzman bir fizyoterapist ile birlikte çalışılmalıdır.

Tedavide ilk aşama yırtık sonucu gelişmiş olan ödemin azaltılmasına yönelik koruyucu çalışmalar yapılmalı ve hasta eğitimi verilmelidir. Hasta eğitiminde, problemin nasıl provake olacağı ve hangi hareketlerin yırtığı büyütebileceği anlatılır ve hastanın günlük yaşamında bunlardan uzak durması sağlanır. Temel ve bütün hastalarda ortak olarak, omuzun üzerine yatmamak, fırlatma, yakalama ve uzanma gibi baş üstü aktivitelerden uzak durmk ve ağır yük taşımamak gerekir.  Bu gibi şeylerden uzak durmak vücudun doğal iyileşme sürecini destekleyecektir.

İkinci aşamada manuel terapi tekniklerinin yoğun olarak kullanıldığı, egzersizin hafif ve orta düzeyde yapıldığı dönemdir. Bu dönemde hastanın pasif dokularında(bağ, kapsül, tendon, sinir vb) tespit edilmiş olan biyomekanik problemlerin düzeltilmesi ve çözülmesine yönelik çalışmalar yapılır. Hastanın durumuna göre omuz hareket kısıtlılıkları tespit edilir ve problemle ilişkili olan bulguların tedavisine yönelik uygulamalar yapılır.

Üçüncü aşamada egzersiz ağırlıklı bir tedavi programı izlenir. Burada değerlendirme öncesinde bulunan biyomekanik problemlerin çözülmesine yönelik çalışılır. Örneğin, omuz stabilizasyon eksikliği yüzünden gelişmiş bir rotator cuff probleminde egzersizler buna göre belirlenir. Bu durumda rotator cuff kasları güçlendirilir, nöromusküler koordinasyonu geliştirecek egzersizler verilir, omuz mobilitesinde bir problem varsa esneme egzersizleri programa dahil edilir. Burada en önemli olay egzersizin dozu çok iyi ayarlanmalıdır. Egzersizler hızlı ve şiddetli olursa omuzda yaralanma tekrar edecektir. Omuz çevresi kaslarının hazır olmadığı bir egzersiz programı iyileştirmeyecek, tam tersi ağrıyı tekrarlatıp problemin büyümesine yol açacaktır.

EMRAH YILDIZ 
FİZYOTERAPİST