EYVAH! UNUTUYORUM ALZHEİMER MI OLDUM?
Hüsna Anık
Her unutkanlık Alzheimer mıdır? Alzheimer hastalığı; bilişsel işlevlerde ve günlük yaşam aktivitelerini sürdürme becerilerinde bağımsızlığın bir kısmının veya tamamının kaybedilmesi, davranışsal değişimler ve psikiyatrik belirtiler ile karakterize ilerleyici, beynin bazı bölümlerinin dejenerasyonuyla bağlantılı bir hastalıktır. Yani unutkanlığınız hayatınızı idame ettirmenize mani olmuyorsa, günlük yaşam aktiviteleriniz unutkanlığınızdan etkilenmiyorsa muhtemelen böyle bir sorununuz yok. Genellikle ileri yaş dönemleriyle karakterize olan bu sağlık sorunu hem günümüzün hem de yarınımızın ciddi bir sorunudur. Gelişen sağlık koşulları ve bunun paralelinde doğumda beklenen yaşam süresinin uzaması Alzheimer hastalığıyla karşılaşma sıklığımızı arttırmıştır. Alzheimer hastalığında herhangi bir tedavi yöntemi var mıdır? Erken tanının bu hastalık üzerindeki etkileri nelerdir? Alzheimer hastalığı olan bireylerle ilgilenen kişiler ne tür zorluklar yaşar?
Az da olsa çevremizi gözlemlersek etrafımızda bir şeyleri unutan veya unutmaya başlayan aile bireylerimizin olduğunun farkına varacağız. Bunu artık yaşlılık döneminin olağan bir durumu olarak görmeyip, tıbbi bir destek almaları gerektiğini düşünüyorsanız doğru yoldasınız demektir. Evet, Alzheimer hastalığının henüz tam bir tedavisi yok, fakat erken tanı ve tedaviyle yaşanabilecek süreçler geciktirilebilir veya bu dönemleri en rahat şekilde atlatmanız sağlanabilir. Aksi takdirde bu süreci çok ağır şekilde geçirebilir, en basit yapabildiğimiz aktiviteleri bile tek başımıza gerçekleştiremeyebiliriz. Öncelikle her unutkanlık Alzheimer değildir, bunun kararını kendimiz veya yakınlarımız veremez bu konuda uzmanlardan destek almalıyız.
Peki erken evrede görülen Alzheimer belirtileri nelerdir?
- Günlük yaşam aktivitelerinizi etkileyecek düzeyde yaşanan hafıza kaybı
- Zaman ve mekan oryantasyonundaki bozukluk
- Konuşma ve yazma yetilerinde fark edilen güçlük
- Ruh halinde yaşanan değişimler
- Yanlış karar verme
- Kötü finansal yönetim
- Sosyal yaşamdan çekilme
Alzheimer hastalığının erken evrede fark edilip tedaviye başlanması kişiye hem daha kaliteli bir yaşam sağlar hem de hastalığın finansal yükünü hafifletir. Ayrıca hastalığın erken evrelerinde hastalık sürecini yavaşlatmak için uzmanlar eşliğinde hasta bireye zihinsel aktiviteleri geliştirici terapiler uygulanabilir. Bu şekilde hasta bireyin sosyal yaşamı da korunarak tamamen izole olması engellenebilir. Alzheimer’ın en ileri safhalarında kişi, çiğneme, yutkunma ve nefes alma gibi basit reflekslerini kaybeder. Bu reflekslerin kaybı hastayı ölüme götürebilir. Burada hastayla ilgilenen kişi de büyük bir desteğe ihtiyaç duyar. Bu süreç hem psikolojik hem de finansal yüküyle kişiyi yıpratır. 24 saatinizi hastayla beraber geçirmeniz gerekebilir. Bu sizin hem işinizi hem de sosyal hayatınızı olumsuz bir şekilde etkiler. Bu gibi durumlarda bakıcı desteği, gündüz bakımevlerinin varlığı sizi bir nebze de olsa rahatlatacaktır. Ayrıca dönem dönem psikolojik destek almanız da sizin kendinizi daha iyi hissetmenize yardımcı olacaktır. Bu konuda danışmanlık veren meslek gruplarından yararlanılabilir. Hem hasta hem de hastayla yaşayan aile bireyleri Alzheimer konusunda bilgilendirilmeli ve doğru yönlendirilmelidir. Alzheimer’dan korkmayın, erken tanı ve tedaviyle, gerekli danışmanlıklarla hayatınıza değer katın.
