YAŞLILIKTA TEKNOLOJİK ÇARELER (GERONTEKNOLOJİ)
Hüsna Anık
Teknoloji artık hayatımızın her alanında. Gelişen teknolojiyi en verimli şekilde kullanmak hayatımızı kolaylaştırır ve yaşam kalitemizi yükseltmemize yardımcı olur. Peki tüm yaş grupları teknolojiden aynı şekilde yararlanabiliyor mu?
Günümüz toplumlarında teknolojiyle olan ilişkilerimizde yaş, belirleyici bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Ortaya çıkan teknolojik ürünler doğrudan veya dolaylı olarak yaş alanlarımızı ilgilendirebilmektedir. Yapılan çalışmalar teknolojik yeniliklerin yaşlıların bağımsızlıklarını ve refahlarını arttırdığını gösterse de gençlerle karşılaştırıldığında ürün, hizmet ya da düşünceyi içeren yenilikleri en son benimseyen grup olduklarını ortaya koymaktadır. İleri yaş grubunun teknolojiyi bazı yaş gruplarına oranla daha az benimsemesinin en önemli sebepleri fizyolojik ve bilişsel kayıplardır. Teknoloji ve yaşlı birey denilince karşımıza ‘’GERONTEKNOLOJİ’’ kavramı çıkmaktadır. Geronteknoloji çok geniş kapsamlı bir terim olup, yaş alanlarımızda teknoloji kullanımı, yaşlılara yönelik teknolojik hizmet ve ürünleri içerisinde barındırır. Artık birçok işlemimizi evlerimizde akıllı telefonlar ve internet aracılığıyla gerçekleştirmekteyiz. Bu durum, bütün bireylerin aynı kolaylıktan faydalanabilmesi için eşit haklara sahip olunmasını gerektirir. Bu sebeple dezavantajlı gruplara gerekli ve basit düzeyde teknoloji eğitimleri verilmelidir. Eğitim düzeyi ve içerikleri gerontologlar tarafından belirlenip uygulanabilir. Mezunu olduğum İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa sağlık bilimleri fakültesinde 2017 yılında Türkiye’nin ilk GERONTEKNOLOJİ MERKEZİ açılmıştır. Bu merkezde yaşlılık ile inovasyon kavramları bir araya getirilmiş, araştırma ve uygulamalara öncülük etmiştir. Bakalım dünyada üretilen geronteknolojik ürünlerden bazıları nelermiş ve yaşlılarımıza ne gibi kolaylıklar saylıyormuş?
- Jitterbug:
Büyük tuşları olan Jitterbug yaşlılar için tasarlanmış bir cep telefonu. Kolay açılır kapağı, ekstra yüksek ses veren hoparlörleri, büyük ışıklı tuşları, okuması kolay aydınlık ekranı telefonun diğer özellikleri. Ayrıca kullanan kişinin aileden birini kolayca arayabilmesi için kısa yol tuşları bulunuyor.
- Yaşlılar için akıllı saat: Yaşlılar için tasarlanmış Lively akıllı saat özellikleri sayesinde yaşlılar için çok uygun.10 farklı renk seçeneği bulunan ürün ilaç saati hatırlatma mesajları gönderiyor, adımları sayabiliyor, acil durum tuşu sayesinde hayati tehlikede uyarı gönderebiliyor. Cihaz acil durum hattını aramadan önce kullanıcının ailesinden 3 kişi ile bağlantı kuruyor. Ayrıca cihaz evdeki ilaç kutusu, buzdolabı gibi cihazlarla da bağlantı kurabiliyor.
- Navigasyonlu baston: Japon teknoloji devi Fujitsu, yaşlılar için navigasyonlu yeni nesil baston geliştirdi. Baston, yaşlıların yolunu bulmalarına yardımcı olmanın yanı sıra, kalp atışlarını ve vücut ısılarını kontrol etme özelliği de taşıyor. Bastonun bulunduğu yer internet üzerinden takip edilebiliyor ve kullanıcının düştüğü kanısına kapılınca otomatik email mesajı gönderiyor.
İhtiyaçlar doğrultusunda ürün çeşitliliği artmaktadır. Dünya genelinde 65 yaş üstü grup bu şekilde artmaya devam ettiği sürece geronteknolojik ürün ihtiyacı artacak ve bu sektörlere olan talep artacaktır. Yaşlılık ve yaşlanma yarının işi değil, bugünün işidir. Keyifli yaş almanız dileğiyle.
GERONTOLOG HÜSNA ANIK
