Skolyoz, omurganın 10 dereceden fazla yanal eğrilik ile tanımlanan yapısal üç boyutlu bir deformitesidir. Normalde omurga, düz ve yukarıdan aşağıya doğru sıralanmış omur kemiklerinden oluşur. Ancak bu deformitenin görüldüğü durumunda, omurga bu düz çizgi yerine S veya C şeklinde eğrilmektedir. Eğriliğin gelişimi ve ilerlemesi büyüme ile ilişkilidir. Büyüme atakları dönemlerinde hızlanır. Kızlarda menarş döneminin başı , erkeklerde ise puberte özellikleri görülmesi eğriliğin değişimini takip etmemiz için önemlidir. Bu deformite kız çocuklarında erkeklere oranla 8-10 kat daha fazla görülür.
Skolyoz tüm yaşlarda görülebilir. Küçük yaşta başlayan deformiteler olduğu gibi erişkinlerde de ergenlikten itibaren var olan veya yeni ortaya çıkan erişkin skolyozu görülebilir.
Skolyoz omurganın yapısal problemleri, nöromusküler problemler, bacak kısalığı gibi nedenlerle de oluşabilir ancak skolyozun oldukça büyük bir kısmı (>%80) idiopatiktir (nedeni bilinmemektedir). Skolyozun birden çok nedeni olabilir ve çoğu zaman birden fazla sebebin birleşimi ile ortaya çıkar. Etyolojik çalışmalar idiopatik skolyozun kesin nedenini halen ortaya koyamamaktadır. Bu deformite, fizyolojik dengenin bozulması sonucu ortaya çıkan bir sendrom olarak kabul edilmektedir ve hastalık kategorisinde tanımlanmaz.
Skolyoz Belirtileri Nelerdir?
Bu deformite çoğu zaman hiçbir bulgu vermeden ilerleyebilir. Klinikte idiopatik skolyoz genellikle ağrılı değildir.Fakat esneklik kaybı olan, omurga fonksiyonelliği azalmış, karın ve sırt kasları zayıf olan kişilerde bazen harekete bağlı ağrı ile karşılaşılabilir.
Bu deformiteye sahip bireylerde
iki omuz arasında asimetri
bir kürek kemiği diğer kürek kemiğinden daha yüksekte veya belirgin
bel veya sırtta asimetri
bacak boyu eşitsizliği
aşırı bel oyuntusu
kişi öne eğildiğinde bir tarafın daha yüksekte kalması
nefes darlığı
dik durmada zorluk
sırt ağrısı
kişi kıyafetini giydiğinde üzerine tam oturmaması
kalça asimetrisi
gibi fiziksel bulgu/bulgular görülür.
Bu durum ya farklı amaçlar için çekilen röntgenler sırasında farkedilir ya da aileler bahsettiğimiz belirtilerden bazılarını gözlemleyerek kliniğe başvuru yaparlar. Belirtilen bulgulardan bir veya birkaçına sahipseniz bu ortopedik alanda uzman hekimlere, fizyoterapistlere veya kliniklere başvurabilirsiniz.
Skolyozda Fizik Tedavi
Skolyoz Türkiye’de yaklaşık 2 ila 3 milyon insanın etkilendiği bir omurga deformitesidir. İnsan omurgası arkadan bakıldığında düz bir çizgi gibi olmalı ve yandan bakıldığında ise “S” harfini andırmalıdır. Ancak skolyozlu kişide, arkadan bakıldığında düz olması gereken omurga kaymıştır. Skolyozlu hastanın omurgasının arkadan görünümü “C” ya da “S” harfine benzer. Bu durum bazı kozmetik sorunlara ve bel ağrılarına neden olur ve tedavi gerektirir.
Eğer eğrilik 40 derecenin altında ise tedavide skolyoza özel fizik tedavi uygulabilir. Bu tedavi süreci, skolyoz korsesi kullanımı ve çeşitli egzersizleri içerir. Eğriliğin 40 derecenin üstünde olduğu durumlarda, cerrahi yönteme başvurma olasılığı yüksektir.
Skolyoz tamamıyla tedavi edilebilen bir durum değildir. Bunun yerine doktorlar hastanın ağrılarını azaltmaya, gözle görülür eğrilikler gibi kozmetik sorunlarını gidermeye çalışır; genel anlamı ile hastanın hayat kalitesini arttırmak ve en önemlisi skolyozun ilerleyişini durdurmak için tedavi önerirler. Hastaların büyük çoğunluğu cerrahi yönteme gerek kalmadan fizik tedavi ve korse kullanımı ile stabil duruma getirilebilir.
EMRAH YILDIZ
FİZYOTERAPİST
