Bir çocuk üzerinde babalık hakları bulunduğunu ispat etmek isteyen kişi Evlilik Dışı Doğan Çocuğun Baba Tarafından Tanınması için nüfus memuruna veya ilgili mahkemelere yazılı başvuru yolu ile başvuru yapabilmektedir. Aynı zamanda baba elinde bulunan resmi senetler ya da vasiyetname yolu ile de bu durumu beyan edebilir.
- Tanınmanın gerçekleşmesini isteyen kişi eğer ergin duruma gelmemişse veya kısıtlı ise kendisini temsil eden bir velinin veya vasinin rızası gerekmektedir.
- Bir çocukla ilgili olarak herhangi bir erkeğin soy bağının bulunması durumunda tanınma işlemi gerçekleştirilemez. Öncelikle bu bağın geçersiz olduğunun ispatlanması gerekmektedir.
Çocuğun babaya ait olduğunu içeren beyanın nüfus memuru, noter veya sulh hakimi tarafından bildirilmesi sonucunda mahkeme bu durumu baba ve çocuğun nüfus bilgilerinin yer aldığı nüfus müdürlüklerine bildirmek zorundadır. Nüfus memurluğu da bu süreç içinde gerçekleştirdiği tanıma işlemlerini ilgili olan anne ve çocuğa bildirmelidir. Eğer çocuk bir vasi tarafından vesayet altında bulunuyorsa bu durumda bildirmenin vesayet makamına da yapılması gerekir.
Notere başvuru aşamasında bir senet kullanılması yolu ile noterin tanıma yaptığı veya babanın kendi yazılı başvurusunu bir mahkeme üzerinden bildirmesi ile oluşan tanıma, bu süreçleri takiben on gün içerisinde nüfus müdürlüklerine bildirilir. Eğer vasiyetname üzerinden beyan yapılıyorsa bu durumda bildirim, vasiyetnameyi açmış olan hakim tarafından yapılmaktadır. Tanıma beyanı nüfus memuruna yapılmışsa bu konuda tanıma beyanının tescilinin yükümlülüğü aile kütüklerine ait olmaktadır. Tanıma işlemi gerçekleşen çocukların hanelerinin değiştirilmesinde tescil işlemi annenin kimliğe kayıtlı olduğu yer ile babanın kimlik bilgileri kullanılarak yapılır. Evlilik Dışı Doğan Çocuğun Baba Tarafından Tanınması bu sayede gerçekleşmiş olur. İşlem eğer yurt dışında yapılıyorsa bu konuda ülkelerin dış temsilcilikleri yetkili olmaktadır. Aynı zamanda bildirimlerin Türkçeye yeminli tercüman yolu ile Türkiye’de tercüme ettirilerek nüfus müdürlüklerine ulaştırılması da sağlanabilir.
Tanımanın iptali
Evlilik Dışı Doğan Çocuğun Baba Tarafından Tanınması tam tersi yönde iptal amacı ile de iptal davasının açılması ile mümkün olabilmektedir. Anne ve çocuğa karşı açılan iptal davasında davanın yanılma, korkutma veya aldatma gibi farklı sebeplerle iptal edilmesi talep edilebilir. Aynı zamanda savcı, Hazine veya diğer yetkili makamlar da kendilerini ilgilendiren durumların ortaya çıkması halinde anne ve çocuğun ölümü sonrasında tanımanın iptali için dava açabilmektedirler.
- Tanıyanın dava hakkı
- Tanıyan, yanılma, aldatma veya korkutma sebebiyle tanımanın iptalini dava edebilir.
- İptal davası anaya ve çocuğa karşı açılır.
- İlgililerin dava hakkı
- Ana, çocuk ve çocuğun ölümü hâlinde altsoyu, Cumhuriyet savcısı, Hazine ve diğer ilgililer tanımanın iptalini dava edebilirler.
- Dava tanıyana, tanıyan ölmüşse mirasçılarına karşı açılır.
Davacı konumunda bulunan kişi dava sırasında mahkemeye tanıyanın baba olmadığını ispatlamak zorundadır. Eğer anne veya çocuk tarafından açılmış bir tanıma iptali davası söz konusu ise bu durumda baba konumunda bulunan tanıyanın anne ile belirtilen dönemlerde cinsel ilişkiye girdiğine dair kanıt sunması gerekmektedir.
Tanıyanın dava hakkı, iptal sebebinin öğrenildiği veya korkunun etkisinin ortadan kalktığı tarihten başlayarak bir yıl ve her hâlde tanımanın üzerinden beş yıl geçmekle düşer.
İlgililerin dava hakkı, davacının tanımayı ve tanıyanın çocuğun babası olamayacağını öğrendiği tarihten başlayarak bir yıl ve her hâlde tanımanın üzerinden beş yıl geçmekle düşer.
Çocuğun dava hakkı, ergin olmasından başlayarak bir yıl geçmekle düşer.
Bu süreler geçtiği hâlde gecikmeyi haklı kılan sebep varsa, sebebin ortadan kalkmasından başlayarak bir ay içinde dava açılabilir.
Tanıma davalarında avukat tutulması, davanın başarısı açısından önemlidir. Delillerin toplanmasından dilekçenin yazılmasına ve ilgili mahkemeye sunulmasına kadar ki hukuki süreçlerde tarafların haklarını en doğru şekilde korumak avukatlar sayesinde olur.
